Kult Maryjny

Ponad trzysta lat temu, w dawnym kościele dominikanów umieszczono w głównym ołtarzu obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Zapiski w kronice parafialnej informują, że zdobił już pierwotną drewnianą kaplicę, a fundatorem był ordynat Zamoyski. Obraz Madonny zwanej Łaskawą i Różańcową wykonany został w połowie XVII wieku na wzór słynnego wizerunku Matki Bożej Śnieżnej z kościoła Santa Maria Maggiore w Rzymie.

Cudowny wizerunek Błogosławionej z Nazaretu został namalowany na płótnie i następnie przyklejony na desce w kształcie prostokąta o miękkich barokowych liniach. Nie znamy niestety nazwiska artysty, ani też miejsca powstania tego dzieła. Najogólniej ślady prowadzą do siedemnastowiecznego warsztatu krakowskich dominikanów. Rysy twarzy Matki Bożej na obrazie są mało ożywione, a welon zasunięty nieco na czoło – widać w tym obrazie ślady bizantyzmu. Obraz robi wrażenie ikony. Maryja ukazana jest w półpostaci. Suknia jej ma kolor czerwony. Od głowy spływa ciemnoniebieskie morfion ozdobione żółtym obrzeżem. Dzieciątko Jezus, ubrane w żółtą sukienkę siedzi na lewym ramieniu Matki. Prawą rączkę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma książkę z wyrytymi literami IHS. Twarzyczkę otaczają bujne włoski. Duże pogodne oczy skierowane na pielgrzymów. Maryja lekko pochylona nad Synem „patrzy w świętej zadumie w dal, równocześnie wzrok Jej przenika w głąb twej duszy, że oprzeć się temu wejrzeniu nie zdołasz”. Na obraz nałożona jest metalowa sukienka. Pierwsza nie zachowała się do naszych czasów. Obecną zdobią motywy roślinne – schematycznie wytłoczone gałązki, liście i kwiaty. Niedokładność linii z formą obrazu wynika prawdopodobnie z błędów pomiaru, gdy obraz pokrywała wcześniejsza suknia. Jest rzeczą niewątpliwą, że dzisiejsza sukienka pochodzi z połowy XVIII wieku, a powstała za przyczyną między innymi rodziny Zamoyskich. Na głowach Matki i Syna widnieją cesarskie korony, a wokół znajduje się dwanaście złotych gwiazd. Jeszcze w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych szyję Maryi zdobiły korale: 5 sznurów czerwonych i 4 czarne. Obecnie korale znajdują się na bocznych powierzchniach wnęki obrazowej. Obraz Matki Bożej Łaskawej – Różańcowej jest wpisany na listę cudownych obrazów w Polsce i znalazł swoje miejsce w literaturze i opracowaniach.

Obraz Matki Bożej Łaskawej – Różańcowej został uznany przez komisję duchownych za cudowny, a orzeczenie tej komisji potwierdził biskup i oficjał lubelski Stanisław Raymud Jezierski 8 grudnia 1762 roku. Na początku lat 80-tych ubiegłego wieku rozpoczęto starania o koronację Matki Bożej w cudownym obrazie. Orędownikiem tej wielkiej sprawy był długoletni proboszcz i kustosz Sanktuarium, ksiądz Roman Kwieciński. Prośbom, gorącym modlitwom i ofierze pracy wiernych w tej intencji, wspartych widomymi znakami obecności Maryi w tym miejscu, stało się zadość i oto 8 września 1985r dokonała się z woli Ojca Świętego Jana Pawła II koronacja cudownego obrazu Madonny. Kardynał Franciszek Macharski, metropolita krakowski, w asyście 16 biskupów i licznie zgromadzonych wiernych w liczbie około 100 tys. koronował cudowny obraz koronami papieskimi. Przed cudownym obrazem Matki Bożej Janowskiej modlili się: Nuncjusz Apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk i Prymas Polski kardynał Józef Glemp podczas obchodów jubileuszu 10-lecia koronacji obrazu, a także Biskup Lubelski Stefan Wyszyński, który nawiedził Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej 23-25 listopada 1946 r. W swoim słowie pożegnalnym wygłoszonym w dniu 6 stycznia 1949 r. do duchowieństwa i wiernych, odchodząc z Diecezji Lubelskiej, prosił szczególnie o polecenie swoich trudów w modlitwach potężnej Opiekunce Janowskiej.

Dnia 15 grudnia 2020 r. na prośbę ks. Tomasza Lisa i bpa K. Nitkiewicza sanktuarium zostało afiliowane do Bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie. Na mocy afiliacji janowska świątynia otrzymała dar odpustu papieskiego w dniu 5 sierpnia, święto tytularne Bazyliki Santa Maria Maggiore.